DOĞUM KONTROL YÖNTEMLERİ
ERTESİ GÜN HAPI
Ertesi gün hapı acil durumlarda uygulanabilen bir yöntemdir. Olaylar planlandığı gibi gitmediğinde ertesi gün kullanılabilir.
Ertesi gün hapları doğum kontrol hapları gibi hormon içeriklidir, ancak içlerindeki hormon miktarı çok daha yüksektir.
Temel olarak yumurtalıklardan yumurta salınmasını engellerler, ayrıca rahmin iç katmanını incelterek döllenen yumurtanın rahme yerleşip gebelik oluşturmasını da engelleyebilirler.
Ertesi gün haplarının etkili olabilmesi için korunmasız cinsel ilişkiden sonra mümkün olan en kısa sürede alınmaları gereklidir. İdeal olarak korunmasız ilişkiden sonraki ilk 12 saat içinde alınması gerekir.
İlişkinin üzerinden 24 saat geçtikten sonra etkisi azalmaya başlar.
Ertesi gün hapı kullandıktan sonra gebelik oluşumunu engellemek için farklı bir yöntemle korunmanız gereklidir.
Uygulama
Ertesi gün hapları, olağan doğum kontrol yöntemleri gibi değildir. Düzenli bir doğum kontrol yöntemi olarak kullanılmamaları gereklidir.
Asla ertesi gün haplarını sürekli kullanabileceğiniz bir yöntem olarak düşünmeyin! Ertesi gün hapları sadece kondom yırtılması veya çıkması gibi acil durumlarda kullanılabilecek bir can simidi gibidir.
Ertesi gün hapı kullanmak zorunda kaldıysanız hemen doktorunuza başvurarak size düzenli bir doğum kontrol yöntemi önermesini istemelisiniz
Avantajları
- Doğum kontrol yönteminde sorun olduğunda veya korunmasız şekilde ilişkiye girildiğinde gebeliği önleyebilir
- Korunmasız ilişkiden sonra 12 saat içinde kullanıldığında en yüksek etki düzeyindedir
Dezavantajları
- Yüksek doz hormon içerir
- Tekrarlayıcı kullanım adet düzensizliğine yol açabilir
- Tekrarlayıcı kullanımda etkisi azalır.
- Yılda birkaç kereden fazla kullanılmaması önerilir.
- Baş ağrısı, bulantı, kusma, karın ağrısı, adet sancısı, yorgunluk, baş dönmesi, halsizliğe neden olabilir
- Cinsel yolla bulaşan hastalıklara karşı koruma sağlamaz
Ertesi gün hapı korunmasız bir cinsel ilişkiden sonra en fazla (72-120 saat) 3-5 gün içinde alınmalıdır. Ne kadar erken alınırsa etkisi o kadar fazla olur. En yüksek etkisini korunmasız cinsel ilişkiden sonraki ilk saatlerde alındığında sağlar.
Ertesi gün haplarının 1 ay içinde birden fazla kere kullanımı adet düzenini bozabileceği için önerilmez.
Ertesi gün hapları düzenli bir doğum kontrol yöntemi olarak kullanılmamalıdır. Düzenli doğum kontrol yöntemi olarak geliştirilmediği için diğer yöntemler kadar etkili değildir, sadece acil bir yöntem olarak kullanılmak üzere geliştirilmiştir.
Ertesi gün hapları ya östrojen ve progesteron ya da sadece progesteron içerir ve yumurtlamayı geciktirerek ya da engelleyerek etki eder. Bir düşük yapma yöntemi değildir!
Ertesi gün hapları zaten gebe olan bir kadında etkili değildir.
Ertesi gün hapları kadın yumurtlamadan önce alındığında yumurtalıklardan yumurta salınmasını engeller veya 5-7 gün süreyle geciktirir. Bu süre içerisinde kadının vücuduna giren spermler ölür, çünkü spermler kadın vücudunda yaklaşık 5 gün süreyle canlı kalabilirler.
Ertesi gün haplarının bebeklerde bir anormalliğe neden olduğu gösterilmemiştir ve gebe olan kadınlarda veya ertesi gün hapı almasına rağmen gebe kalanlarda gebeliğe zarar verdikleri de saptanmamıştır.
